Locatie:
Grenst aan Noord-Macedonië en Albanië.

Beschrijving:
Uniek aan het meer van Ohrid is dat het één van de oudste meren van Europa is. De schatting is ongeveer 1,3 miljoen jaar oud. Daarnaast is het ook één van de diepste meren van Europa. Het laagste punt ligt op 288 meter diepte…! We gaan nog maar even door. Het meer heeft ook meer dan 200 endemische soorten (planten en/of dieren die alleen maar dáár voorkomen). Een klein greepje:
– De Ohridforel: In ieder geval de beroemdste vis uit het meer. Lijkt een beetje op zalm maar is het zeker niet. De Noord-Macedoniërs genieten er al eeuwen van en beschermen hem (misschien daarom wel) tegen overbevissing. Er zijn inmiddels ook al kweekprogramma's opgezet.
– Het Ohrid-gondelslakje: Een bijzonder klein slakje van maar enkele millimeters groot. Het schelpje is langwerpig en glad en licht van kleur. Door de ruim een miljoen jaren van isolatie in dit meer heeft het zich volledig aangepast aan het ecologische karakter van het meer. De kans dat je hem tegenkomt is echter bijzonder klein. Hij leeft doorgaans op de bodem van het meer en houdt daar de rotsen schoon. Maar alleen al vanwege z'n naam staat hij in ons lijstje…
– Als het planten gaat betreft dat zeker niet altijd waterplanten. Een superleuk voorbeeld is de 'Ohrid-bijorchis'. Een orchidee die je dus alleen rond het meer van Ohrid vindt. Om precies te zijn in de buurt van dennenbossen op droge grashellingen. En wat maakt deze orchidee nou zo bijzonder? De bloem lijkt op een vrouwelijke bij. Op die manier lokt ze mannetjes bijen om 'per ongeluk' voor nazaten te zorgen.

Wat te doen:

• Wandel over de plankpaden van Kaneo naar het iconische kerkje van Sveti Jovan Kaneo

• Verken het antieke theater, kloosters en kerken (Ohrid had ooit 365 kerken!)

• Boottochten naar klooster Sveti Naum

• Zwemmen, kajakken, of chillen aan kiezelstranden

Locatie:
In Nationaal Park Mavrovo, in het westen van Noord-Macedonië en niet ver van de grens met Albanië.

Beschrijving:
Het Mavrovo meer is een kunstmatig aangelegd meer en eerlijk is eerlijk dat zie je ook wel een beetje. Aangelegd in 1953 voor elektriciteitswinning. De rivier Radika is er voor afgedamd om het meer te laten ontstaan. Laatste feitjes dan nog: het meer is ongeveer 12 kilometer lang en heeft een maximale diepte van 48 meter. Wat maakt dit meer dan zo bijzonder vraag je je misschien af.
Bij de aanleg zijn delen van het oude dorp Mavrovo overstroomd. Inclusief de beroemde kerk van St. Nikola. De ironie is dat (mede) daarom deze kerk nu misschien wel het meest iconische beeld is geworden van Noord-Macedonië. Bij laag water kun je nog om de kerk heen lopen maar bij hoog water steken alleen het dak en torentje nog boven het water uitsteken. Ik hoor je denken: getijde…. in een meer…?
Jazeker. Althans, niet echt getijde zoals eb en vloed, maar als gevolg van het opwekken van elektriciteit. Water wordt dan uit het meer gehaald en via turbines geleid. Dit veroorzaakt op zichzelf al een lagere waterstand, voeg daarbij smeltwater uit de bergen, neerslag (herfst en winter) en verdamping (warme zomers) et voila: Hoog- en laagwater standen!

De natuur om het meer herbergt nog talloze geheimen in flora en fauna. Denk aan kalksteenbergen, rivieren, grotten maar ook alpenweiden. En daarin wonen dan weer de balkanlynx (bijna uitgestorven), de bruine beer, de wolf (maar die kennen wij inmiddels ook…) en de steenarend.

Wat te doen:

Zomer:

• Wandelen, mountainbiken, kamperen, vissen, paardrijden

• Boottochten over het meer

• Bezoek traditionele dorpen met houten huizen

Winter:

• Skiën & snowboarden in Mavrovo Ski Resort (populair lokaal skigebied)

• Winterwandelingen en sneeuwschoenexcursies

• Sprookjesachtige landschappen met besneeuwde bergen en bevroren delen van het meer

Locatie:
Het meer grenst aan drie landen: Noord-Macedonië, Albanië, Griekenland

Beschrijving:
Het Prespameer ligt op een hoogte van 850 meter en is maximaal 54 meter diep. Dit meer is ongeveer even oud als het meer van Ohrid. Maar de relatie tussen deze twee meren gaat verder. Het Trespameer voedt het Ohrid meer via ondergrondse rivieren! Het is een kilometerslang ondergronds systeem waardoor het water naar het lager gelegen Meer van Ohrid stroomt. Het mooie is dat de bijzonderheden van het meer van Ohrid ook in het Prespameer te vinden zijn. Denk aan grote hoeveelheden endemische soorten. Er zit ook een andere kant aan. Het meer van Ohrid is in haar bestaanszekerheid volledig afhankelijk van het Prespameer. Het Prespameer bepaalt niet alleen het waterpeil van het meer van Ohrid maar is verantwoordelijk voor überhaupt dat er water staat in het meer van Ohrid. Ecologische verbondenheid. Een huwelijk tussen twee meren.
Natuur- en met name vogelliefhebber? 260 vogelsoorten! Eén van de belangrijkste broedplekken in Europa voor de Kroeskoppelikaan. Maar ook aalscholvers, reigers, lepelaars en visarenden.
Het meer heeft één eiland, maar dan wel weer een heel bijzondere! Golem Grad ('Groot stadje'). Je treft er nog veel overblijfselen van Byzanthijnse kerken, Romeinse ruïnes en antieke graven. Maar ook vogelkolonies en… Slangen! Het zit echt tjokvol slangen (veruit de meeste van het ongevaarlijke soort). Daarom is de bijnaam van het eiland wellicht veelzeggender: slangeneiland. Het is alleen per boot te bezoeken en met een gids.

Wat te doen:

• Wandelen in Galicica Nationaal Park (tussen Prespa en Ohrid)

• Vogels spotten in de wetlands rond het dorp Ezerani

• Bezoek traditionele dorpen als Resen, Stenje en Konjsko

• Boottocht naar Golem Grad

Locatie:
In het westen van Noord-Macedonië, bij het stadje Debar

Beschrijving:
Het meer van Debar is ook een kunstmatig meer. Het is ontstaan in de jaren 60 door de bouw van de Debar-dam. Hoewel kunstmatig voelt dit meer toch heel natuurlijk. Het heeft zich in de afgelopen 60 jaar fantastisch 'ingepast' in haar omgeving.
Omringd door de Sharr-bergen en het Bistra-massief heeft het die prachtige 'bergachtige' uitzichten. Qua flora en fauna tref je er wilde zwijnen, roofvogels, otters en een karrevracht aan zoetwatervissen. En niet de eerste de beste:
– De Europese meerval: de reus van het meer. Kan maar liefst 2 meter lang worden. In de kroegen in Debar wordt gesproken over de 'meermonsters'. Meervallen dus.
– De Balkansnoek: Nog maar weinig aangetroffen deze agressieve jager met z'n langgerekte lijf en scherpe tanden. De dynamiek van het waterniveau en de vissersdruk houdt de populaties klein.
– De Macedonische vlagzalm: een regionale bijzonderheid. Hij is verwant aan de vlagzalm maar het is mogelijk een unieke ondersoort. Je treft 'm vooral aan in de heldere koude zijrivieren (de Radika) van het meer.
Dat brengt ons nog bij een uniek klooster welke ligt op een klif boven deze rivier Radika. Beroemd om zijn fijnzinnige houtsnijwerk en met een nog actieve gemeenschap monniken.

Maar waar blinkt het meer van Debar echt in uit? Rust! Er is helemaaal niemand. Zoveel moois helemaal voor jou alleen. Hoe cool is dat!

Kortom, ben je een beetje avonturier, natuurliefhebber, dol op vergezichten en bijzondere plekjes? Dan moet je er maar niet meer te lang over nadenken. De meren in Noord-Macedonië!